WYJAŚNIENIE

ODNOŚNIE PIERWSZEGO PRZYKAZANIA KOŚCIELNEGO

            Duszpasterze często spotykają się z zapytaniem ze strony wiernych dotyczącym przestrzegania pierwszego przykazania kościelnego (W niedziele i święta nakazane uczestniczyć we Mszy Świętej i powstrzymać się od prac niekoniecznych): czy w danym dniu jest obowiązek uczestniczenia we mszy św. i czy można pracować? Pytanie to w przeważającej liczbie wypadków jest podyktowane pobożnością. Jednak odnośnie pracy należy w sposób roztropny pouczyć, że grzechem jest nie tylko praca w niedzielę i święta nakazane, ale grzechem również jest lenistwo usprawiedliwiane dniem świątecznym, choć w tym dniu nie ma zakazu pracy.

I przykazanie kościelne w swej pierwszej części zobowiązuje wiernych do udziału we Mszy Świętej we wszystkie niedziele i święta nakazane. Przypomnijmy, że świętami nakazanymi są:

Narodzenie Pańskie - 25 grudnia

Świętej Bożej Rodzicielki - 1 stycznia

Wniebowzięcie NMP - 15 sierpnia

Wszystkich Świętych - 1 listopada

Sposób naszego zaangażowania w przeżywanie Mszy Świętej określił Sobór Watykański II, zachęcając duszpasterzy, „aby czynności liturgiczne odprawiano nie tylko ważnie i godziwie, lecz także aby wierni uczestniczyli w nich świadomie, czynnie i owocnie” (Konstytucja o Liturgii, n. 11). Obowiązkowi udziału we Mszy Świętej zadośćczyni każdy, kto uczestniczy w niej bądź w sam dzień świąteczny, bądź też wieczorem dnia poprzedzającego (por. KPK, kan. 1248 § 1; KKK, n. 2180; I SAB, n. 269 i 487). Jeśli poważna przyczyna uniemożliwia udział we Mszy Świętej, należy w inny sposób (poprzez modlitwę indywidualną, rodzinną lub wspólnotową, albo przez modlitewne wysłuchanie Mszy Świętej radiowej lub telewizyjnej) włączyć się we wspólne wszystkim wiernym przeżywanie chrześcijańskiego święta (por. KPK, kan. 1248 § 2; KKK, n. 2181 i 2183).

Należy podkreślić iż duszpasterze powinni dołożyć wszelkich starań, aby jak najwięcej osób uczestniczyło we Mszy Świętej także w dniach, w których nie ma formalnego obowiązku (np. II dzień Bożego Narodzenia, Wielkanocy, Zielonych Świąt, święta tradycyjne, Środa Popielcowa, Dzień Zaduszny, i przede wszystkim nabożeństwa Triduum Paschalnego).

W drugiej części I przykazanie zobowiązuje wiernych do powstrzymania się w niedziele i w dni świąteczne od tzw. prac niekoniecznych. Są to „prace i zajęcia, które utrudniają oddawanie czci Bogu, przeżywanie radości właściwej dniowi Pańskiemu oraz korzystanie z należnego odpoczynku duchowego i fizycznego” (KPK, kan. 1247; por. KKK, n. 2185; I SAB, n. 270-272). Podobnie jak w przypadku udziału we Mszy Świętej w dni świąteczne, również kwestia powstrzymania się od pewnych zajęć wymaga od człowieka odpowiedniej dojrzałości sumienia. Są bowiem zajęcia, których z różnych względów (osobistych, rodzinnych czy społecznych) nie da się uniknąć nawet w największe święta. Są jednak i takie, którym z powodzeniem można się oddać w ciągu całego tygodnia, zachowując świąteczny charakter niedzieli i wielu innych dni w ciągu roku. Do takich zajęć, czy też prac należy choćby chodzenie na bazar, który przecież odbywa się nie tylko w niedzielę! Jeśli ktoś kosztem niedzielnej Eucharystii idzie na bazar powinien z tego się spowiadać.